Yurtdışında seçim hüsranı

Yurtdışında yaşayan Türkler ilk kez bir seçimde oy kullanırken, sonuç hiç kimseyi tatmin etmedi. Vatandaşlar randevu sistemi ve uzaklıktan; partiler katılımın düşüklüğünden; YSK ise 70 milyon liralık masrafın karşılığını alamamaktan dolayı hayal kırıklığı yaşadı.

Yurtdışında yaşayan Türk vatandaşları, ilk kez Türkiye’de yapılacak bir seçimde oy kullanacak olmalarından dolayı cumhurbaşkanlığı seçimini âdeta iple çekiyordu. Yüksek Seçim Kurulu’nun (YSK), yurt dışında oy kullanmak için randevu şartı getirmesiyle ilk şoku yaşayan Türk vatandaşlarını zor durumda bırakan bir başka etken ise oy kullanmak için yüzlerce kilometre gitmek zorunda kalmalarıydı. YSK verilerine göre yurtdışında 2 milyon 734 bin seçmen bulunurken, cumhurbaşkanlığı seçimlerinin ilk turunda oy kullanmak için randevu alanların sayısı sadece 179 bin. Yine YSK’ya göre 1 milyon 381 bin kayıtlı seçmenin bulunduğu Almanya’da, cumhurbaşkanlığı seçimi 1. turunda oy kullanmak için randevu alan seçmen sayısı 92 binde kaldı. Almanya’dan sonra 293 bin seçmenle en fazla seçmenin bulunduğu Fransa’da ilk tur için randevu alanların sayısı 21 bin. Hollanda’da 239 bin seçmenden randevu alanların sayısı 13 bin.

Yurtdışındaki seçmenlerin ülke ülke durumları ise şöyle: Belçika: Seçmen sayısı 126 bin 423, randevu alan 5 bin 840. Avusturya: Seçmen sayısı 104 bin 536, randevu alan 6 bin 559. ABD: Seçmen sayısı 85 bin 941, randevu alan 9 bin 741. İsviçre: Seçmen sayısı 87 bin 85, randevu alan 6 bin 594. Danimarka: Seçmen sayısı 30 bin 569, randevu alan 673. İtalya: Seçmen sayısı 12 bin 956, randevu alan 905. İkinci tur için randevu alanların sayısı ise çok daha az. YSK, oy kullanmak için randevu almayanlara 31 Temmuz-3 Ağustos tarihleri arasında otomatik randevu verse de katılım oldukça düşük oldu.

Randevu sistemi, uzaklığın yanı sıra sandığa gitmeyi engelleyen bir başka sebepti. 30 Mart’taki yerel seçimlerde ortaya çıkan şaibeler ve “kedilerin trafo mesaisi” gurbetçilerin kafalarını ciddi şekilde karıştırıyordu. Adının açıklanmasını istemeyen bir gurbetçi, “Gidip oyumu verecektim ancak şaibe endişemin çok yüksek olmasından dolayı vazgeçtim. Neden oylar burada sayılmıyor? Oyların taşınacağı çuvalların değişmeyeceğini söylüyorlar ama inanmıyorum. Oyum tercih ettiğim adaya gitmeyecekse neden oy kullanayım?” diyor. Bu gurbetçi gibi düşünenlerin sayısı hiç de az değil.

Randevu sisteminden dolayı cumhurbaşkanlığı seçimine rağbetin az olması en çok AKP’yi endişelendirdi. Başbakan Erdoğan; Köln, Viyana ve Lyon’da miting yaparak Avrupalı seçmene verdiği önemi ortaya koymuştu. AKP’nin beklentisi, gurbette Türkiye’deki oranın üstünde bir oy almaktı. Bunun için İstanbul Milletvekili Metin Külünk ve “AKP’nin Avrupa’daki arka bahçesi” Avrupa Türk Demokratlar Birliği (UETD) ciddi seçim çalışması yaptı. Camiler bile UETD emrine verildi. YSK, seçim öncesi gurbetçilerin katılımının yüzde 40 oranında olacağını tahmin ediyordu. Randevu alanların sayısının yüzde 10’un altında olmasıyla YSK beklentisinin çok altında bir katılımın olacağı netlik kazanmış oldu. Gurbetçi oylarında beklediğini bulamayacağını anlayan AKP ise apar topar YSK’ya başvurarak randevu sisteminin iptal edilmesini istedi. YSK, AKP’nin bu itirazını geri çevirerek randevu sisteminin devamına karar verdi.

Sonuç olarak, yurtdışında yaşayan Türk vatandaşları ilk kez bir seçimde oy kullanırken, ortaya çıkan sonuç hiç kimseyi tatmin etmedi. Gurbetçiler, randevu sistemi ve oy kullanılan yerlerin uzaklığından; partiler, beklediklerinden düşük oy almalarından; YSK ise 70 milyon lirayı bulan masrafın karşılığını alamamaktan dolayı hayal kırıklığı yaşadı.

HASAN CÜCÜK

http://ift.tt/1o5vXj8